Quadrata

Quadrata

L’écriture capitalis quadrata (ou en abrégé quadrata, parfois aussi écriture carrée) est une écriture romaine. Calquée sur son modèle employé dans l'épigraphie lapidaire, la Capitalis Monumentalis, la « quadrata », avec d'autres écritures majuscules, a servi pour la composition des manuscrits latins dans l'Antiquité. Il ne faut pas la confondre avec la textura quadrata qui est une écriture gothique.

Le nom de cette écriture vient de la forme géométrique des caractères, qui doivent s’inscrire dans un carré, un triangle équilatéral ou un cercle. Comme la Capitalis Monumentalis, cette écriture carrée comporte des empattements ; en revanche, les abréviations et les ligatures sont plutôt rares. Il n'y a ni espace typographique entre mots (cet usage n'apparaîtra qu'avec l'écriture onciale entre le VIe et le VIIIe siècle), ni ponctuation[1].

Échantillon de quadrata (ill. tirée de Steffens, Lateinische Paléographie, Berlin, 1910 ).

De la seconde moitié du Ier siècle av. J.‑C. à la fin du IIIe siècle, c’est-à-dire sous les règnes des empereurs Auguste, Tibère, jusqu'à Trajan, Hadrien et Marc Aurèle, l’écriture quadrata connut son apogée. Aux côtés de l'onciale, elle demeura en usage jusqu'au VIe siècle, puis dans les manuscrits de prestige et dans les diplômes, encore au IXe siècle.

Alors que l'écriture quadrata était surtout utilisée pour la transcription manuscrite des classiques (comme on le voit par ex. dans le Vergilius Augusteus), on utilisait plus fréquemment des écritures capitales moins grasses et moins rigides pour les manuscrits courants : la rustica. Pour les billets de la vie courante, on utilisait d'ailleurs le plus souvent une écriture cursive dérivée de la quadrata, la cursive romaine (cursive majuscule), au tracé plus simple et plus rapide.

Notes et références

  1. Pratique grecque, la ponctuation ne sera introduite en latin qu'à l'initiative des hellénistes Gasparin de Bergame et Geoffroy Tory.

Voir également

Source


Wikimedia Foundation. 2010.

Contenu soumis à la licence CC-BY-SA. Source : Article Quadrata de Wikipédia en français (auteurs)

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Regardez d'autres dictionnaires:

  • Quadrata — Saltar a navegación, búsqueda Quadrata, o mayúsculas elegantes, es la versión manuscrita de las mayúsculas cuadradas romanas, la forma de caligrafía solemne usada en la antigua Roma y durante el medievo. La quadrata es uno de los tres estilos que …   Wikipedia Español

  • Quadrāta [1] — Quadrāta, Name mehrer Städte in Pannonien, Ligurien u. dem Transpadanischen Gallien, deren Lage nicht mehr genau bekannt ist …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Quadrāta [2] — Quadrāta (lat.), in Verbindung mit Religio (religiöser Orden) die Eintheilung der Mitglieder in eigentliche Mönche, Laienbrüder, Nonnen u. Laienschwestern …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Quadrata — Die Capitalis Quadrata (auch Quadrata oder Quadratschrift) ist eine antike römische Versalschrift. Nach dem Vorbild ihrer in Stein gemeißelten Variante, der Capitalis Monumentalis, diente die Quadratschrift neben der kanonisierten Capitalis auch… …   Deutsch Wikipedia

  • QUADRATA — I. QUADRATA German. oppid. Anton. Cluverio locus Pannoniae, nunc vicus wiselburg ad Danub. inter Flexum et Arrabonem, in Hungaria. Item Italiae mediterraneae urbs, Lib. Notit. Nunc pagus agri Astensis, Quarta, 4. mill. pass. ab Asta urbe Casale… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • quadrata — Квадрата (Quadrata)     Рукописная форма римского капитального письма (III IV вв.). Характерная черта – широкие торжественные буквы, многие из которых по пропорциям близки к квадрату, отсюда название.     Квадрата от лат. Capitalis Quadrata …   Шрифтовая терминология

  • Quadrata — Qua|dra|ta, die; [lat. (capitalis) quadrata, eigtl. = die Viereckige, nach der Form]: ↑Buchschrift (2) der Kapitalis …   Universal-Lexikon

  • Quadrata — Qua|dra|ta die; <nach lat. quadrata, substantiviertes Fem. von quadratus »viereckig«, eigtl. »die Viereckige«, nach der Form> die Buchschriftform der ↑Kapitalis …   Das große Fremdwörterbuch

  • QUADRATA Saxa — apud Vitruivum, l. 1. c. 5. Sed ubi sunt saxa quadrata, sive silex, sive caementum: aut coctus lapis, sive crudus, his erit utendum, Et l. 2. c. 7. Sequitur ordo de lapiticidinis explicare, de quibus et quadrata saxa et camentorum ad aedisicia… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Quadrāta caro manus — (Anat.), kurzer Hohlhandmuskel …   Pierer's Universal-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”